Vergoeding medicinale cannabis

In 2003 besloot het College van Zorgverzekeringen om medicinale cannabis niet te vergoeden vanuit het basispakket. Het kon namelijk niet worden aangemerkt als ’rationele farmacotherapie’. Dit betekent dat niet voldoende is vastgesteld hoe het middel werkt, en ook dat er niet voldoende is bewezen dat het werkt. Veel zorgverzekeraars houden zich nog steeds aan dit advies.

Vergoeding in de praktijk
Een aantal ziektekostenverzekeraars vergoedt inmiddels medicinale cannabis. Meestal is het aantal aandoeningen waarbij tot vergoeding wordt overgegaan beperkt. Ook is er vaak een maximum bedrag per jaar vastgesteld. Dit verschilt per zorgverzekeraar. Het is daarom aan te raden met de eigen verzekering contact op te nemen om te informeren naar de mogelijkheden voor vergoeding.

Een veel toegepaste procedure is een vergoeding via een machtiging. De voorschrijvend arts dient dan een verklaring op te stellen dat de patiënt het middel nodig heeft en omschrijft de ziekte of aandoening waarbij het gebruikt wordt. De medisch adviseur van de verzekering beoordeelt dan of tot vergoeding wordt overgegaan. De verzekerde moet dan in het algemeen wel een aanvullende verzekering hebben afgesloten.

Vanuit het oogpunt van therapeutische waarde, de volksgezondheid én om juridische redenen zijn er vele argumenten om medicinale cannabis te vergoeden. Daarnaast kan het kostentechnisch interessant zijn voor de verzekeraar.

Therapeutische waarde
Voor de werkzaamheid van medicinale cannabis komt steeds meer bewijs. Diverse , uitgevoerd met honderden patiënten in diverse landen, tonen de therapeutische waarde van cannabis bij bepaalde aandoeningen aan. Ook de vergelijking met de gebruikelijke therapieën valt positief uit (kosten, bijwerkingen, effectiviteit). Cannabis is relatief veilig; er treden praktisch geen blijvende schadelijke effecten op (zie bijwerkingen).

Volksgezondheid
Verzekeraars vergoeden medicinale cannabis slechts in beperkte mate. Veel patiënten zoeken dan ook de goedkoopste leverancier. Aangezien de cannabis uit de apotheek in het verleden duurder was dan die uit illegale bronnen, betekent dit dat veel patiënten onveilige cannabis gebruiken.
Het gevaar van substitutie door een verontreinigd, illegaal product is dus bij medicinale cannabis erg groot. Het gebruik van een dergelijk product kan een extra belasting zijn voor de gezondheid van de patiënt. Bovendien is de vraag of de patiënt of zijn behandelaar het verband zal leggen tussen de ziekte en het ziekmakend middel. Dit plaatst cannabis in een bijzondere positie. Van vergoeding gaat een preventief effect uit voor de volksgezondheid en dat kan leed en kosten besparen.

Juridische argumenten
Verzekeraars moeten een eventuele afwijzing voor vergoeding motiveren aan de patient. Hierover is inmiddels jurisprudentie. Er zijn echter weinig patiënten die hun zaak voor de rechter bepleiten. Nog minder patiënten kunnen de ingewikkelde regelgeving op het gebied van geneesmiddelen en zorgverzekering goed overzien. Bovendien komt jurisprudentie traag tot stand. Daardoor is er formeel nog steeds geen duidelijkheid over de interpretatie van de regelgeving rondom vergoeding, en moet de patiënt het letterlijk ‘zelf uitzoeken’. De regels geven echter op zijn minst ruimte voor een interpretatie die recht geeft op vergoeding. Het kan dus zeker de moeite lonen om uw verzekeraar hierover te benaderen.

Kosten
van het Pharmo instituut (2004) wijst uit dat zo’n 40 procent van de patiënten die medicinale cannabis gebruiken, minder andere geneesmiddelen nemen. Slecht minder dan 1 procent van hen gebruikt dan juist méér geneesmiddelen. Dit alles wijst op een zekere kosteneffectiviteit.